Elke grote stad heeft wel een bijnaam. Rotterdam heeft er heel veel. Het lijkt wel of de Rotterdammer bijnamen verzinnen als hobby heeft. Soms als koosnaampje, soms is het om te lachen. Waarom heeft Rotterdam er zoveel en wat zijn die bijnamen? Op welke bijnaam is Rotterdam trots? Welke bijnaam kun je echt niet mee aankomen bij een hardcore Rotterdammer? Sommige bijnamen waren ooit scheldnamen zoals Rotjeknor. Ik zet ze voor jou even op een rij en ben benieuwd wat jij zelf voor bijnaam hebt.
Leestijd: 6 minuten
De bijnaam wipkip en Roffa
Niet alleen heeft de stad veel bijnamen maar ook heel veel gebouwen in Rotterdam hebben een bijnaam. Niet altijd even aardig. Wipkip, haaiebek. Vaak is het een klacht of een manier om een pocherig gebouw even een kopje kleiner te maken. Niet alleen gaan we de bijnamen van de Maasstad (of moet ik zeggen Roffa?) bespreken maar ook de grappige, leuke, soms smerige bijnamen van de Rotterdamse iconen. Zit je er klaar voor? Let op daar gaan we! Een reis door het verleden en door de straatcultuur van de Maasstad.
De stad heeft niet één bijnaam maar velen
Een bijnaam van Rotterdam kan je kleiner of groter maken. Laten we dus maar lief beginnen met de bijnamen die Rotterdammers zelf aan hun stad geven.
Rotterdam is Nultien (010)
vandaag haal je een telefoonnummer eerder uit je mobiel of internet dan dat je hem opschrijft of herinnert. Maar 010 als bijnaam Rotterdam komt nog uit de goede oude tijd van draaitelefoons. Elk telefoonnummer in een stad had een startgetal. Rotterdam is nummero uno! Vandaar ook dat elke Rotterdamse locatie een telefoonnummer had dat werd gestart met 010. Daar kunnen 020, 030 en de rest dus wel een voorbeeld aan nemen. Waarom Rotterdam 010 heeft? Puur toeval maar dat maakt niet uit.
Wereldstad
De Rotte is waar het begon. Een dam in de zijstroom van de Maas. Rotterrrrrdam. Met de rollende R. Maar nu is de harteklop van de havens vooral de machtige rivier de Maas. Wereldstad als bijnaam is ook logisch. En terecht.
Roffa
Rotterdam is heel internationaal. Bootwerkers kwamen vroeger uit de provincie om wat te verdienen in de haven. Later trokken ook veel migranten naar de stad van werkers. Rotterdam telt nu 170 nationaliteiten en meer dan de helft van de Rotterdammers heeft een migratieachtergrond. Waar komt de bijnaam Roffa nu vandaan? Van welk land en wie was degene die het woord Roffa voor het eerst gebruikte? Roffa is van oorsprong een Surinaams woord en staat voor stoer. Het is van oorsprong dus straattaal voor Rotterdam en nu een koosnaampje. Bepaalde straatgroepen gebruiken Roffa ook in combinatie met hun wijknummer. Best wel Roffa.
De bijnaam Rotjeknor ís niet aardig
Als je de naam bijnaam ‘Rotjeknor’ hoort, denk je misschien niet direct aan de hippe, moderne en sprankelende stad die Rotterdam eigenlijk is. Veel weten we niet over de oorsprong van deze naam, alleen dat er vaak een negatieve lading aan hing in het verleden. Meer dus een bijnaam gegeven door mensen buiten Rotterdam. Wat is de betekenis van Rotjeknor?
Nors en boers
De oorsprong van de bijnaam staat niet helemaal vast maar er is een theorie dat de oorspronkelijke ‘norse’ en ‘boerse’ inwoners van Rotterdam flinke mopperaars waren. Snap ik ook. Mensen uit het achterland die van het platteland naar de stad trokken om in de havens te gaan werken. Een zwaar leven, weinig scholing en dus zwaar op de hand. Knorrig dus. Rotjeknor komt daar dus makkelijk vandaag. De onderkoelde droge humor van echte Rotterdammers is vandaag de dag juist de kracht van de bewoners. Ze laten zich niet snel gek maken. Stevige humor en voor fijnproevers. Niet voor iedereen snel te vatten maar daardoor juist extra leuk.
Nautische bijnamen
‘Havenstad’, ‘Maasstad’ en ‘Poort van Europa’ heeft natuurlijk te maken met de haven en haar harde werkers. Rotterdam was natuurlijk heel lang de grootste haven van de wereld. Mooi toch dat Maastricht niet de bijnaam Maasstad heeft. Logisch ook.
Manhattan van de Maas
Van hard werken en doorpakken komt uiteindelijk luxe en overvloed. Na de oorlog is Rotterdam begonnen met de herbouw. Slopen, bouwen met durf en hoog, hoger, hoogst. En zie de stad nu! Moderne en flitsende architectuur en een skyline die je nergens in het platte landje Nederland zal tegenkomen. Euromast, kubuswoningen, wolkenkrabbers met hier en daar nog de echo van het oude Rotterdam maken de stad bijzonder en Manhattan waardig. Londen aan de Maas hoor he ook soms wel maar dat klinkt toch iets minder glamour.
Rotown
Jules Deelder was de bedenker van deze bijnaam. De markante Rotterdammer gaf deze Rotterdamse bijnaam omdat Deelder dat mág! Hij ís Rotterdam. Hij heeft gelijk met alles wat hij zegt over zijn stad. Rotowm noemt hij het in dit gedicht. Probeer het gedicht maar op zijn Jules’ te lezen. Dan komt het extra aan. Hard en snel. Zo is Rotown.
Jules Deelder, eerste strofe gedicht Rotown Magic:
Rotown Magic
Rotterdam is niet te filmen
De beelden wisselen te snel
Rotterdam heeft geen verleden
en geen enkele trapgevèl
Rotterdamse gebouwen en hun andere bijnamen
De bijnamen van Rotterdam worden liefkozend gebruikt door de échte Rotterdammers. Elk jaar komen er weer nieuwe bouwsels bij. Ook de gebouwen en standbeelden van Rotterdam hebben hun bijnamen en die lijst groeit ook. Ik maak een rij voor jou zodat je bij je volgende bezoek aan Nultien, Roffa, de Maasstad, Rotjeknor niet met een mond vol tanden staat.
Erasmusbrug
De brug is er nu al meer dan twintig jaar en heeft al heel veel namen versleten. Uiteindelijk is er één winnaar. Nee het is geen 139 meter hoge wipkip, harp of erectie van toenmalige burgemeester Peper. Langzaam is de enige echte bijnaam ‘de Zwaan’. Dan merk je ook wel dat Rotterdam heel trots op haar icoon is.
Centraal Station Rotterdam
Uitgeroepen tot beste gebouw van Nederland maar de bijnaam is iets minder flatteus. Het is nog jong dus er zijn vele namen. De bijnaam van Rotterdam Centraal is Haaienbek, Station Kapsalon of frietzak. Uiteindelijk blijft er één over. Welke is nu nog populair in de Rotterdamse volksmond? Ik hoop station Kapsalon. Het dak lijkt op het dekseltje…zie je het ook? De culinaire Kapsalon is trouwens ook een Rotterdamse uitvinding wist je dat?
De Markthal
Rotterdam heeft gewoon niet zo’n behoefte aan deftig doenerij. Het zijn harde werkers zonder bla bla. De Markthal kreeg daarom ook heel droog de bijnaam ’t Halletje. Dingen groter maken dan ze zijn doen ze maar in de hoofdstad zullen we maar zeggen.
Wil je meer weten over de bijnamen van Rotterdam? Boek de beroemde bijnamen wandeling van Rotterdam. De gids staan klaar om jou en je gasten een onvergetelijke dag te bezorgen langs het Potlood, de Koopgoot en om je naar de Fluitketel te loodsen. Gezelligheid en humor. En zeker niet saai.
Estelle is jouw Rotterdam Expert
Dol op Rotterdam en Rotterdamse humor. Ze weet precies wat de Rotterdamse volkaard zo bijzonder maakt en deelt daarom graag haar tips en Rotterdam geheimen. Trots op Roffa. Bel Puur Rotjeknor 010 727 12 05 en Estelle stuurt een vrijblijvende offerte om je bezoek aan de Maastad extra onvergetelijk te maken. Mailen mag ook estelle@puurrotterdam.nl
Estelle blogt over bedrijfsuitjes, events en effectieve teambuilding activiteiten in Rotown.
Nog meer inspiratie?
Lees hier een andere blog van ons over Rotterdam!